Instrukcja Obsługi Nastolatka – cz. 3 „Współpraca”
Młodzież ma zdolność do współdziałania ograniczoną do wykonywania poleceń, bądź działań przynoszących pożytek natychmiastowy i tylko sobie, przy braku inicjatywy do włączania się w działania prospołeczne i o skutkach dalekich.
Pamiętaj o dekalogu dla rodziców i wychowawców:
- Nie upokarzaj dziecka, bo ono, tak jak ty, ma silne poczucie własnej godności.
- Staraj się nie stosować takich metod, których sam w dzieciństwie nie akceptowałeś.
- Pozwalaj dziecku dokonywać wyboru w miarę możliwości jak najczęściej.
- Jeżeli zachowałeś się wobec dziecka niewłaściwie, przeproś je i wytłumacz się. Nie bój się utraty autorytetu, dziecko i tak wie, kiedy popełniasz błędy.
- Nigdy nie mów źle o dziecku, w szczególności w obecności innych osób.
- Nie mów „zrobisz to, bo ja tak chcę” – jeżeli musisz czegoś zabronić, zawsze to uzasadnij.
- Jeżeli wydajesz polecenie dziecku, staraj się nie stać nad nim i mówić „z góry”.
- Nie musisz być za wszelką cenę konsekwentny, nie musisz być w zgodzie z innymi dorosłymi przeciwko dziecku, jeżeli wiesz, że to ono miało rację.
- Gdy nie wiesz jak postąpić, pomyśl, jak ty poczułbyś się będąc dzieckiem.
- Staraj się być czasem adwokatem własnego dziecka.
Relacje rodzice – dzieci, dotychczas oparte na jednostronnym szacunku, zmieniają się w relacje, w których autorytet dorosłych jest rezultatem ich określonych postaw.
Przekształcanie to nie może jednak oznaczać pełnego partnerstwa i niwelowania różnic.Rodzice nadal wychowują swe dorastające dzieci, a nieodłącznym elementem tego wychowania są wymagania.
Partnerzy nie wymagają od siebie, raczej oczekują i proszą.
Nastolatki to nie dzieci. Każdy z nich w odrębny sposób, w innym tempie i rytmie, doświadcza zmian rozwojowych.
Dorośli muszą zrozumieć, że zmiany te wpływają na zachowanie dzieci.
Nasze dzieci potrzebują nas bardziej niż kiedykolwiek przedtem, ale potrzebują w zupełnie inny sposób.
Zachęcanie nastolatka do współpracy
Zamiast: | Spróbuj: |
---|---|
Rozkazywać | Opisz problem |
Atakować | Opisz co czujesz |
Obwiniać | Udziel informacji |
Grozić i nakazywać | Zaproponuj wybór |
Wygłaszać „kazanie”… | Powiedz to jednym słowem |
Wytykać to, co jest złe | Określ swoje oczekiwania lub wartości |
Złośliwych napomnień | Zrób coś zaskakującego |
Zrzędzenia | Napisz liścik |
Pamiętaj – żeby nastolatek usłyszał co do niego mówisz, niezbędne jest, aby czuł się szanowany.
Szacunek, aprobatę i uznanie dla dziecka budują pochwały.
Jak chwalić?
- Przyłap nastolatka na dobrym zachowaniu.
- Stwórz możliwość udzielenia nastolatkowi pochwały, złóż mu propozycję, której nie może odrzucić.
- Chwal za to, że nie zachowuje się „źle”.
- Tekst: Beata Ogonowska-Woźniak
- Grafika: demotywatory.pl; deon.pl; hozelefka.pl; psychologiadziecka.org